Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ណាស់	nah	very, very much	56/51

Link to overview page
Link to dictionary

Asking “What is he doing?” — Additional dialogue

ធារី៖ តស់ទៅមើលបងតារាគាត់កំពុងធ្វើអីគេ។
ពិសិដ្ឋ៖ កុំរំខានគាត់អី។ មើលទៅគាត់ដូចរវល់ណាស់។
ធារី៖ មានទៅអី! តស់ ទៅសួរគាត់លេង។ មិនទើសទែងអីទេ។

Asking for help 2 — Additional dialogue 2

វុទ្ធី៖ កញ្ញា មកនេះតិចមើល! ជួយលើកអីវ៉ាន់គ្នាតិច។
កញ្ញា៖ អូ វុទ្ធី ចាំតិចបានអត់? ខ្ញុំកំពុងរវល់។
វុទ្ធី៖ ម៉ោតិចម៉ោ! តាម៉ាភ្លែតអេ។
កញ្ញា៖ ទៅអត់បានអេ រវល់ណាស់។

Expressing dislikes 1 — Cultural note

តើក្លិនផ្លែទុរេនឈ្ងុយឬក្រអូបទេសម្រាប់អ្នក? ជនជាតិផ្សេងភាគច្រើនមិនចូលចិត្តក្លិនរបស់ផ្លែទុរេននោះទេ។ ប៉ុន្តែ ជនជាតិខ្មែរជាទូទៅចូលចិត្តក្លិននិងរសជាតិផ្លែទុរេនខ្លាំងណាស់ ។ ទុរេនដែលល្បីថាឆ្ងាញ់គឺទុរេនមកពីខេត្តកំពត។

Expressing sleepiness — Dialogue 1

ចាំមិត្តភក្តិ
ផានិត៖ ងុយដេកណាស់លោកអើយ! ហ៊ើយ! សុផលថ្មើរហ្នឹងហើយមិនទាន់ម៉ោវិញទៀត។ តេទៅសួរសិន។ ... អាឡូ សុផល? យប់ម៉េះង៉ៃហ្នឹង?
សុផល៖ នៅបង្ហើយការងារ។
ផានិត៖ អីចឹង? ងុយដេកអា៎។ ខ្ញុំចូលដេកហើយណាអីចឹង។ ប្រយ័ត្នប្រយែង។

Comparing or contrasting things 2 — Additional dialogue

មីងសាន៖ ម្សិលមិញ ជួបអន្ទិតកូនលោកបងសំ។ ឥឡូវ ធំជាងមុនច្រើនណាស់ ហើយចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុន។
មីងផល៖ ហ្នឹងអ៎? ចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុនម៉េចទៅ?
មីងសាន៖ ចេះជម្រាបសួរ ចេះយកទឹកមកទទួលភ្ញៀវ ហើយនិយាយសាច់ការ អត់និយាយច្រើនតែពីសតែពាសដូចមុនអេ៎។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសនៅជនបទ អ្នកជិតខាងដែលរាប់អានគ្នា តែងតែឲ្យចំណីចំណុកគ្នាទៅវិញទៅមកនៅពេលពួកគាត់មានអាហារឆ្ងាញ់។ ជនជាតិខ្មែរមិនទម្លាប់និយាយពាក្យ អរគុណ ចំពោះក្រុមគ្រួសារឯងទេ ព្រោះវាធ្វើឲ្យមានអារម្មណ៍ថាមិនស្និទ្ធស្នាល។ ប៉ុន្តែ នៅពេលទទួលរបស់ ឬការជួយអ្វីមួយពីអ្នកដទៃ ពាក្យ អរគុណ គឺចាំបាច់ណាស់។

Expressing joy — Additional dialogue

នារី៖ កញ្ញា ជុំគ្នាង៉ៃអាទិត្យហ្នឹង កញ្ញាទៅអត់?
កញ្ញា៖ ទៅ! រឿងអីមិនទៅ? ចាំយូរហើយ។ ចុះនារីទៅអត់?
នារី៖ ទៅតាស តែដូចមិនសូវចង់ទៅណាស់ណាផង។ រាល់ដងសប្បាយអ៎ កញ្ញា?
កញ្ញា៖ អឹម សប្បាយ! មិនងាយបានជុំគ្នាឯណា។ ផ្លាស់ប្ដូរបរិយាកាសខ្លះទៅណា។

Expressing pain — Cultural note

ជនជាតិខ្មែរមួយចំនួនជឿថា នៅពេលមុតដៃ ត្រូវយកសំបុកពីងពាងមកបិទនៅនឹងមុខរបួស ទើបអាចឃាត់ឈាមបានលឿន។ ប៉ុន្តែ បើតាមវិជ្ជាពេទ្យ សំបុកពីងពាងកខ្វក់ណាស់ អាចធ្វើឲ្យឆ្លងមេរោគចូលទៅក្នុងមុខរបួស។ អញ្ចឹងហើយ មិនគួរយកសំបុកពីងពាងមកបិទនៅនឹងមុខរបួសមុតដែលកំពុងចេញឈាមនោះទេ។ គឺត្រូវលាងនឹងទឹកឲ្យស្អាតសិន រួចហើយប្រើអាល់កុលដើម្បីសម្លាប់មេរោគ។

Asking for directions 1 — Cultural note

មាត់ជាផ្លូវ គឺជាពាក្យស្លោកដែលប្រជាជនខ្មែរឧស្សាហ៍ប្រើណាស់។ វាមានន័យថា នៅពេលយើងមិនដឹង ឬមិនយល់អ្វីមួយ យើងគប្បីសួរទៅអ្នកដទៃ ដើម្បីឲ្យគេបង្ហាញផ្លូវថាតើត្រូវទៅណាឬធ្វើអ្វីបន្ទាប់ទៀត។ ពាក្យស្លោកមួយទៀត គឺ ថោកអ្វីនឹងដៃ ថ្លៃអ្វីនឹងមាត់ មានន័យថា គ្រាន់តែសួរអ្នកដទៃអំពីអ្វីដែលខ្លួនមិនដឹង ឬមិនចេះ នឹងមិនធ្វើឲ្យអាប់ឱនកិត្តិយសឬខ្មាសគេអ្វីឡើយ។

Expressing anger — Cultural note

នៅខ្មែរ ពេលទៅផ្សារទិញទំនិញនៅពេលព្រឹក គេហាមមិនឲ្យតថ្លៃច្រើនឬសួរតម្លៃហើយមិនទិញ។ បើយើងធ្វើដូចនោះ អ្នកលក់នឹងខឹងហើយអាចស្ដីឲ្យ ព្រោះគេជឿថា ការលក់ដំបូងនៅពេលព្រឹក គឺសំខាន់ណាស់ បើពេលព្រឹកលក់មិនបាន នោះគឺលក់មិនដាច់មួយថ្ងៃពេញតែម្ដង។ គេប្រើពាក្យថា កៅឆាយ ជាពាក្យក្លាយពីចិន មានន័យថា ការទិញឬលក់នៅពេលចាប់ផ្ដើមដំបូង។

Expressing joy at someone’s success — Dialogue 1

តើអ្នកបង្ហាញសេចក្តីរីករាយចំពោះជោគជ័យរបស់អ្នកដទៃដោយរបៀបណា?
រូបភាពទី ១
វុទ្ធី៖ ម៉ាក់! ខ្ញុំប្រឡងគណិតបានពិន្ទុ ១០០។ មានតែខ្ញុំទេបាន ១០០!
ម៉ាក់វុទ្ធី៖ អូ! ពូកែមែនទែនកូនម៉ាក់។ ឃើញកូនឯងរៀនដល់យប់ៗណាស់ ប្រយ័ត្នឈឺណា។
វុទ្ធី៖ អត់អីទេម៉ាក់។ ខ្ញុំចូលចិត្តធ្វើលំហាត់គណិតណាស់។
ម៉ាក់វុទ្ធី៖ មកញ៉ាំបាយមកកូន។ ហត់ហើយ។

Expressing thanks 2 — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជានៅប្រទេសផ្សេងៗដែរ គឺបុរសតែងតែស្ម័គ្រចិត្តចូលទៅជួយ នៅពេលឃើញស្ត្រីកំពុងធ្វើការងារធ្ងន់អ្វីមួយ ពីព្រោះបុរសមានកម្លាំងខ្លាំងជាងស្ត្រី។ ជនជាតិខ្មែរតែងតែចងចាំនិងឲ្យតម្លៃការជួយគ្នាទៅវិញទៅមកបានយូរអង្វែងណាស់។ ការជូនជាម្ហូបឬចំណីចំណុកបន្តិចបន្តួចជាញឹកញាប់ទៅអ្នកជិតខាងឬអ្នកធ្លាប់មានគុណ ទោះជាមិនមែនក្នុងឱកាសអ្វីជាពិសេសដ៏ដោយ គឺជាទម្លាប់របស់ជនជាតិខ្មែរដើម្បីសម្ដែងការអរគុណ។

Pickpocket (Sakanan) — 07

រូបភាពទី ៧ រូបភាពទី ៧ គឺយើងឃើញហោប៉ៅរបស់បុរសនោះ ហោប៉ៅក្រោយ បាទ ហោប៉ៅក្រោយរបស់បុរសនោះ មានកាបូបលុយមួយ អញ្ចឹង រូបភាពនេះ គឺគាត់ដាក់កាបូបលុយនៅក្នុងហោប៉ៅក្រោយរបស់គាត់ ប៉ុន្តែកាបូបលុយនោះ ពុំបានចូលជ្រៅទៅក្នុងហោប៉ៅនោះទេ គឺកាបូបលុយរបស់គាត់ គឺលៀនចេញមកក្រៅ បាទ លៀនចេញមកក្រៅបន្តិច ដែលធ្វើឲ្យយើងមើលឃើញកាបូបលុយរបស់គាត់ច្បាស់ណាស់ កាបូបលុយរបស់គាត់គឺមានពណ៌លឿង។

Expressing likes 2 — Dialogue

កញ្ញា៖ ធារី ថ្ងៃអាទិត្យនេះ មកផ្ទះខ្ញុំលេងអត់? ចង់ញ៉ាំអី ខ្ញុំធ្វើឲ្យ។
ធារី៖ អូ កញ្ញាចេះធ្វើម្ហូបអ៎?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំចូលចិត្តធ្វើម្ហូបតាស។ ឲ្យតែថ្ងៃសៅរ៍ថ្ងៃអាទិត្យ ខ្ញុំធ្វើម្ហូបនៅផ្ទះហើយ។
ធារី៖ ឧស្សាហ៍មែនទែន។ ខ្ញុំវិញ ខ្ជិលណាស់ ជាពិសេសធ្វើម្ហូបហ្នឹងម៉ង។ ខ្ជិលរៀបចំ ខ្ជិលសម្អាត។
កញ្ញា៖ មានអី តាម៉ាភ្លែតហ្នឹង។ ចុះធារីឯងចូលចិត្តធ្វើអីគេពេលទំនេរ?
ធារី៖ ខ្ញុំចូលចិត្តលេងតេនីស។
កញ្ញា៖ អូ ខ្ញុំអត់ចេះសោះ អារឿងកីឡាអីហ្នឹង។

Saying “I don’t understand” — Cultural note

ជាទូទៅ ការសួរបញ្ជាក់ក្រោយការពន្យល់អ្វីមួយថា “តើអ្នកយល់ទេ?” មិនមែនជាការគួរសមប៉ុន្មានទេ។ ការគួរសមបំផុត គឺ ក្រោយពេលពន្យល់អ្វីមួយ គួរនៅស្ងៀម និងញញឹមទៅកាន់ដៃគូសន្ទនា។ ពិតប្រាកដណាស់ ការធ្វើបែបនេះ យើងមិនដឹងប្រាកដថា ដៃគូសន្ទនាពិតជាយល់អ្វីដែលយើងបាននិយាយ ឬពន្យល់នោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ក្នុងករណីដែលមានអ្នកសុំការពន្យល់ (= ចង់ឲ្យយើងពន្យល់) ដូចជាពន្យល់មេរៀន ឬរបៀបប្រើអ្វីមួយ ការសួរបញ្ជាក់ច្រើនដងដូចជា “ត្រង់ហ្នឹង/កន្លែងហ្នឹង យល់អត់?” ជាការធម្មតា។

Expressing thanks 1 — Dialogue

ថ្ងៃនេះ ជាថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ពិសិដ្ឋ។ សុភីបានទិញកាដូមួយឲ្យពិសិដ្ឋ។
សុភី៖ រីករាយថ្ងៃកំណើត ពិសិដ្ឋ! នេះកាដូ ខ្ញុំជូន។ សុំទោសណា ខ្ញុំអត់បានទៅជប់លៀងខួបកំណើតល្ងាចនេះទេ ព្រោះខ្ញុំជាប់មានការរវល់បន្តិច។
ពិសិដ្ឋ៖ អូ សុភី! ចាំបាច់ទិញកាដូអីទេ នាំតែអស់លុយ។ ខ្ញុំរអៀសខ្លួនណាស់នៀក! មិនបាច់ទេ! ល្ងាចហ្នឹងគ្រាន់តែទៅញ៉ាំអីជុំគ្នាបន្តិចទេតើ។
សុភី៖ របស់តិចតួចទេ។ យកទៅ! ខំទិញមកហើយ។ មិនដឹងពិសិដ្ឋឯងពេញចិត្តអត់ទេ។
ពិសិដ្ឋ៖ អរគុណច្រើនហើយណាសុភី!

Breaking A Bowl (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពីការធ្វើឲ្យបែកចានគោម អញ្ចឹងចានគឺជាសម្ភារៈមួយដែលយើងដាក់នៅផ្ទះបាយ គឺជាសម្ភារៈផ្ទះបាយមួយ ដែលយើងប្រើប្រាស់សម្រាប់ដាក់បាយ ឬក៏ដាក់ម្ហូប ឬក៏ប្រើប្រាស់សម្រាប់ធ្វើការងារនៅក្នុងផ្ទះបាយផ្សេងៗ អញ្ចឹងចានគឺមានច្រើនប្រភេទ គឺដូចជាមានចានសំប៉ែត ចានគោម ឬក៏ចានដែលធ្វើអំពីដែក ចានធ្វើអំពីជ័រជាដើម។ ហើយចានខ្លះទៀត គឺធ្វើអំពីដីឥដ្ឋ ឬក៏ពរ្សឺឡែន អញ្ចឹងចានដែលធ្វើអំពីដី ឬក៏ចានធ្វើអំពីពរ្សឺឡែន គឺងាយស្រួលនឹងបែកខ្លាំងណាស់ គឺងាយស្រួលនឹងបែក នៅពេលដែលយើងមិនប្រុងប្រយ័ត្ន។

Expressing sorrow — Additional dialogue

ពិបាកចិត្តដោយសារកូន
អ្នកជិតខាង៖ កូនបងម៉េចហើយ? ផ្ដាច់គ្រឿងញៀនបាននៅ?
ម្ដាយ៖ ឥឡូវខ្ញុំយកវាទៅដាក់នៅមណ្ឌលឲ្យផ្ដាច់គ្រឿងញៀនឲ្យបាន។ បើវានៅតែផ្ដាច់មិនបាន ខ្ញុំមិនដឹងធ្វើម៉េចទេ។ កូនមានតែមួយ ខ្ញុំស្រឡាញ់ដូចពេជ្រ។ បើវាធ្វើអីខុស ក៏ខ្ញុំលើកលែងឲ្យវាដែរ។ សុំឲ្យតែវាចេះស្រឡាញ់ខ្លួនឯង ចេះគិត កុំខូចខ្លួនជាមួយពួកម៉ាកអត់ល្អ។ ខ្ញុំឃើញវាអីចឹង ខ្ញុំពិបាកចិត្តណាស់។ មិនដឹងអនាគតវានៅឯណាទេ។ តែប៉ុន្មានឆ្នាំទៀត ខ្ញុំទៅបាត់ ខ្ញុំផុតទុក្ខហើយ ប៉ុន្តែ វាជាអ្នកនៅតស៊ូជាមួយជីវិតដែលវាបានសាងម៉ោនៀក។

Expressing thanks 1 — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា កម្រមានការប្រារព្ធពិធីខួបកំណើតណាស់។ ប្រជាជនមួយចំនួនធំមិនទាំងចងចាំថ្ងៃកំណើតរបស់ខ្លួនឯងផង។ ប៉ុន្តែ សម័យបច្ចុប្បន្ន ថ្ងៃខួបកំណើតត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាថ្ងៃពិសេស និងត្រូវបានប្រារព្ធកាន់តែច្រើនឡើងៗ ដូច្នេះ ម្នាក់ៗត្រូវចងចាំនូវថ្ងៃកំណើតរបស់អ្នកដទៃកាន់តែច្រើនឡើង។ ជនជាតិខ្មែរប្រារព្ធពិធីខួបកំណើត ដោយការជួបជុំមិត្តភក្តិញ៉ាំអាហារពេលល្ងាចនិងមាននំខេក អាចមានការជូនកាដូ ឬក៏ចូលលុយគ្នាទិញនំខេករួចធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅកន្លែងធ្វើការ (មិនចាំបាច់មានកាដូទេ)។ យោបល់មួយចំនួនលើកឡើងថា នៅថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ខ្លួន ជាជាងការទទួលយកអំណោយនិងសប្បាយរីករាយជាមួយមិត្តភក្តិ សាមីខ្លួនគួរតែសម្ដែងនូវសេចក្តីដឹងគុណ និងជូនអំណោយដល់មាតាដែលគាត់បានខិតខំបង្កើតរូបខ្លួននៅថ្ងៃនេះកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន។

Fruits (Sakanan) — 10 Mangosteen

បន្ទាប់មកទៀតគឺយើងឃើញមានផ្លែមង្ឃុត មង្ឃុតគឺជាផ្លែមួយប្រភេទ ដែលមានរសជាតិផ្អែមនិងជូរតិចៗ ដែលផ្លែមង្ឃុតគឺមានសំបករឹងៗ ប៉ុន្តែផុយ អញ្ចឹងសំបកមង្ឃុតគឺមានពណ៌រៀងក្រហមក្រមៅ ហើយសាច់របស់វាពណ៌ស ហើយសាច់មង្ឃុតយើងអាចញ៉ាំបានទាំងគ្រាប់ ញ៉ាំបានទាំងសាច់ ដែលមានរសជាតិជូរនិងផ្អែមតិចៗ ហើយសំបកមង្ឃុតគឺអាចចេញពណ៌ប្រឡាក់ខោអាវ អញ្ចឹងប្រសិនបើយើងធ្វើឲ្យខោអាវប្រឡាក់សំបកមង្ឃុតគឺពិបាកនឹងបោកណាស់ អញ្ចឹងយើងពិបាកនឹងបោកសម្អាតខោអាវយើងដែលប្រឡាក់សំបកមង្ឃុតណាស់ ដូច្នេះហើយនៅពេលដែលយើងញ៉ាំមង្ឃុតគឺយើងត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ម្យ៉ាងវិញទៀតមង្ឃុតគឺយើងអត់អាចញ៉ាំជ្រលក់ជាមួយស្ករសបានទេ ព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យយើងពុលបាន វាអាចធ្វើឲ្យយើងពុល អញ្ចឹងយើងត្រូវញ៉ាំតែផ្លែវាជាមួយនឹងសាច់របស់វា ជាមួយនឹងគ្រាប់របស់វាតែប៉ុណ្ណោះ តែយើងអត់ត្រូវញ៉ាំជ្រលក់ជាមួយស្ករសទេ។