Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
เอ่ย	ə:i	H		generic term in reduplications, e.g., เด็กน้อยเด็กเอ่ย, เป็นแผเป็นเอ่ย, เฮ็ดตาเฮ็ดเอ่ย, มีหญ้ามีเอ่ย, เฮ็ดบ้านเฮ็ดเอ่ย	8/6

Link to overview page
Link to dictionary

Basic vocabulary — Page 27 — Series B, pictures 11-12: rainy season, dry season

11
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ หลือว่าทัมมะซาด
แล้วมันเกิดอี่หยังอยู่ตอนนี้ กะเห็นแต่ว่าฝนกำลังตก กะเดาได้เลยว่าตอนนี้อาดสิเป็นหน้าฝน หลือว่าลึดูฝน เพาะว่าฝนมันกำลังตกอยู่
ฝนมันตกแฮงบ่ กะแฮงอยู่ เหลียวเบิ่งขี้ฝ้ามืดอึ้มคึ้มเอาโลด ฝนกะตกท่วนๆ ลง บ่มีหยุดบ่มีย่อน
ขั้นหน้าฝนนี้หละสิเฮ็ดให้เป็นอี่หยัง ขั้นฝนตกคักๆ ต้นไม้ใบหญ้ากะสิได้กินน้ำ หลือว่ากะสิมีน้ำ เฮ็ดให้ป่าไม้อุดมสมบูน หลือว่าซู่สิ่งซู่อย่างอุดมสมบูนเนาะ
แต่ว่าขั้นมันตกมาหลายๆ ตกบ่หยุดบ่เซาจักเที่ย กะสิเฮ็ดให้น้ำถ้วม หลือว่าน้ำถ้วมหม้องๆ นั้นที่มันตกลงไปเนาะ

12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ เป็นป่าไม้อยู่ในป่าคือกัน
เบิ่งลักสะนะแล้วมันเป็นอี่หยังตอนนี้ เบิ่งลักสะนะแล้วกะแห้งแล้ง หลือว่าหน้าแล้ง หลือว่าลึดูแล้งเนาะ เพาะว่าเบิ่งจากลักสะนะต้นไม้หลือว่าพื้นดินแล้ว มันแห้งแล้ง
ขี้ดินกะแปนเบิด บ่มีต้นหญ้าต้นเอ่ยเนาะ ต้นไม้กะตายเบิด หลือว่าบ่มีฮอดใบไม้ที่สิเกิดขึ้นมาเนาะ
หน้าแล้งเป็นหญังต้นไม้คือตาย หลือว่าใบหญ้าคือตาย กะตายเพาะว่ามันบ่มีน้ำกิน ฝนมันบ่ตกลงมา มันบ่มีน้ำที่สิกิน หลือว่าไปหล่อเลี้ยงใบไม้ หลือว่าลำต้นของมัน กะเฮ็ดให้ต้นหลือว่าลำต้นของมันตายไป เฮ็ดให้ต้นไม้ต้นนี้ตายเนาะ

Basic vocabulary — page 20 — Series B, pictures 06-08: tree, forest, to cut

6
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือต้นไม้ อันนี้เป็นต้นไม้
มีต้นเดียวข้อหล้อ เกิดอยู่ต้นเดียวข้อหล้อ
ต้นไม้นี้กะมีส่วนปะกอบหลายสิ่งหลายอย่าง แต่ละอย่างนั้นกะสิแตกต่างกันออกไป มีใบพ้อม มีกิ่งก้านพ้อม มีลำต้นพ้อม มีฮากมันพ้อม

7
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นป่า เป็นป่าไม้ป่าไหล้
แต่ว่าขั้นอยู่พากอี่สาน หลืออยู่อี่สานนี้ กะสิเอิ้นว่าโคก
ป่าใหญ่ๆ ที่มันเป็นป่าใหญ่ๆ กะสิเอิ้นว่าโคก
ป่าหลือโคกนี้มีปะโยดจั่งใด กะมีปะโยดหลายเติบ มีปะโยดคัก เพาะว่าในป่านั้นสิมีต้นไม้ มีหญ้ามีเอ่ย มีหลายสิ่งหลายอย่างที่อยู่ในหั้น แล้วกะเป็นหม้องอาสัยของสัดต่างๆ แล้วกะซ่อยเฮ็ดให้โลกเป็นตาอยู่พ้อม เฮ็ดให้โลกบ่ฮ้อน ขั้นโลกนี้บ่มีต้นไม้ โลกกะสิฮ้อน โลกกะสิบ่เป็นตาอยู่

8
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังตัดต้นไม้ หลือฮานต้นไม้นั้นหละ
เขาฮานไปเฮ็ดหญัง อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาสิเอาไปเฮ็ดหญัง เขาอาดสิเอาไปเฮ็ดก่อส้าง หลือเฮ็ดบ้านเฮ็ดเอ่ยเฮ็ดอี่หยังกะได้
ไม้นี้สามาดเฮ็ดอี่หยังได้แน่ กะเฮ็ดได้หลายอย่าง เฮ็ดบ้านกะได้ เฮ็ดเถียงนากะได้ เฮ็ดฮั้วบ้านกะได้ เฮ็ดเฟอนิเจอกะได้
เขาใซ้อี่หยังตัดต้นไม้ เขาใซ้อี่หยังฮานต้นไม้ เขาใซ้ขวน อันนี้คือเอิ้นว่าขวน ขวนเป็นค้ายๆ กับมีด แต่ว่ามันสิแข็งแลงทนทานกว่ามีด มันสิสามาดตัดต้นไม้ง่ายๆ ได้

Basic vocabulary — page 20 — Series B, pictures 04-05: to sing, singer, microphone

4
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังล้องเพง เขากำลังล้องเพงอยู่
แล้วเขาเฮ็ดท่าทางจั่งใด เขากะเฮ็ดท่าทางคือจั่งล้องเพงนั้นหละ เฮ็ดมือ เฮ็ดมือเฮ็ดท่าทางพ้อม อ้าปากล้องเพงพ้อม เฮ็ดตาเฮ็ดเอ่ย เฮ็ดหลายสิ่งหลายอย่าง ลักสะนะแล้วกะคือคนล้องเพงนั้นหละ
เขาล้องเพงอยู่หนี้ เขามีความสุขบ่ กะคือสิมีความสุขหลาย เบิ่งสีหน้าสีตาของเขาแล้ว เป็นตามีความสุขคัก
แล้วเขาเป็นตาม่วนบ่ กะซงคือสิเป็นตาม่วนอยู่ เบิ่งซงแล้วกะสิเป็นตาม่วนคัก
เบิ่งอยู่ตาของเขาแล้ว เขาหลับตาบ่ เขามืนตาบ่ บ่ เขาบ่มืนตา เขาหลับตาอยู่ แล้วกะล้องเพงเสย

5
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นคนล้องเพง เป็นพุหญิงล้องเพง อาดสิเป็นนักล้องกะได้ ที่เขามายืนล้องเพงอยู่หนี้
แล้วเขาใซ้อุปะกอนอี่หยังแน่ กะสิมีขาตั้งไม กับไมพ้อม แล้วกะล้องเพง
ไมหนี้กะเป็นหม้องเป่งเสียงออกไป หลือเป็นหม้องที่มีเสียง ขั้นเฮาเป่งเสียงออกไปใส่ไม กะสิมีสายไฟที่ต่อจากไม แล้วสิมีสายไฟที่ต่อจากไมไปหาลำโพง ขั้นเฮาเว้าใส่ไม หลือล้องเพงใส่ไม เสียงกะสิออกลำโพง กะสิเฮ็ดให้มันเสียงดัง
สีแดงๆ อยู่หลังพุหญิงหนี้ เป็นอี่หยัง เป็นผ้าม้าน สีแดงๆ อยู่หลังพุหญิงนั้น เป็นผ้าม้าน
เป็นผ้าม้านสีแดง มีฝั่งซ้ายกับฝั่งขวา มีสองฝั่ง
แล้วพุหญิงคนนี้เขาล้องม่วนบ่ จัก บ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาล้องม่วนหลือล้องบ่ม่วน อันนี้เฮากะบ่ฮู้ เพาะว่าบ่ได้ฟังนำเขา

Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 06-08: old, new, car, shirt, house

6
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นลด เขาเอิ้นว่าลดเก็ง
ลดเก็งมีจักคัน ลดเก็งกะมีสองคัน มีคันที่หนึ่งกับคันที่สอง
คันที่หนึ่งเป็นแบบใด คันที่หนึ่งกะอยู่ฝั่งซ้าย ซ้ายมือที่เฮาเห็นเนาะ มีลักสะนะใหม่ๆ เป็นลดใหม่ๆ บ่มีฮอยอี่หยังเลย อาดสิเป็นลดส้างมาใหม่ หลือว่าผะหลิดมาใหม่ เฮ็ดมาใหม่เนาะ กะใหม่เอี่ยม บ่มีฮอดหม้องอี่หยังหม้องพังหม้องหญังเลย
แล้วลดคันที่สองหละ เป็นลดคันบ่ใหม่ดอก ลดคันเก่า อาดสิซื้อมาแต่โดนแล้ว หลือว่าขี่มาแต่โดนแล้ว ผะหลิดมาแต่โดน เฮ็ดมาแต่โดนแล้ว

7
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นเสี้ย เสี้ยยื้ดเนาะ เป็นเสี้ยยื้ด ไว้ถ้าใส่หนิหละ เสี้ยแขนสั้น
โตใหญ่บ่ กะจักคือกัน แล้วแต่ บ่ลู้ว่าไซอี่หยัง
เป็นโตสีเหลียง มีสองโต โตหนึ่งกะใหม่ๆ ดอก บ่มีฮอดฮอยอี่หยังเอาโลด บ่มีฮอยใส่ อาดสิเป็นเสี้ยโตใหม่ เสี้ยบ่ทันได้มีคนใส่จักเที่ย
แต่ว่าอีกเสี้ยอีกโตหนึ่งกะคือสิเก่าแล้ว คือสิมีคนใส่ดุแล้ว หลือว่าใซ้งาน ผ่านกานใซ้งาน คนใส่มาดุแล้ว กะเลยเก่า เบิ่งไปแล้วดำปี้ๆ อยู่ บ่มีฮอยใหม่อี่หยังเลย มีแต่ฮอยเก่า มีแต่ฮอยเปี้ยนฮอยหญังเนาะ

8
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นบ้านเนาะ เป็นบ้านไม้ สองซั้นพุ้นแหล้ว
มีสองหลัง เปียบเทียบกัน หลังหนึ่งกะใหม่ๆ ดอก อาดสิส้างขึ้นมาใหม่เนาะ บ้านหลังนี้อาดสิส้างขึ้นมาใหม่
อีกหลังหนึ่งกะเก่าๆ อาดว่าส้างมาแต่โดนแล้ว เฮ็ดแต่โดนแล้ว อยู่ในบ้านหลังนี้โดนเติบ หลายปีหลายเอ่ยแล้วเนาะ กะสิเฮ็ดให้บ้านเก่าขั้นใซ้งานโดนเติบ หลือว่าผ่านอี่หยังมาหลาย มันกะสิเก่า มันกะสิเก่าสิฮ้างสิเพไปเลี้ยยๆ เนาะ

Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 11-15: alms bowl, monk, to open, food, to close

11
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เบิ่งซงแล้วกะสิเป็นบาดเนาะ เป็นบาดพะ บาดพะหนิหละ
บาดนี้มีหน้าที่หนะเอาไว้เฮ็ดหญัง พะกะสิมี กะสิเอาบาดนี้ไปไว้ถ้าบินทะบาดญามมื้อเซ้าเนาะ บินทะบาดอยู่นำหมู่บ้าน หลือว่าเอาไว้ถ้าใส่แนวกินกับชาวบ้านที่เอามาถะหวาย หลือว่าเอามาให้เนาะ กะสิเอาใส่บาดนี้ เป็นพาชะนะหลือว่าแนวที่สิใส่กับเข้ากับน้ำที่เพิ่นเอามาให้ หลือว่าชาวบ้านเอามาให้มาทานเนาะ

12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นพะเนาะ
เป็นพะลูบหนึ่ง กำลังถือบาดอยู่
จักว่าถืออยู่ใส อาดสิอยู่ในวัดหลือว่ากำลังญ่างบินทะบาดกะได้
ขั้นสิไปบินทะบาดหนิ สิไป[บินทะบาด]จั่งใด สิบินทะบาดจั่งใด กะไปบินทะบาดญามมื้อเซ้า ปะมานหกโมงเซ้าเนาะ หลือว่าตีห้า เพื่อที่สิไปบินทะบาดลอบหมู่บ้าน เพื่อที่สิให้ชาวบ้านชาวเอ่ยเนี้ย มาถะหวายเข้าถะหวายน้ำกับพะลูบนี้เนาะ
แล้วตอนนี้พะกำลังใส่อี่หยัง กะกำลังใส่ เขาเอิ้นว่าจีวอนเนาะ จีวอนสีส้ม
จีวอนนี้มีสีหญังแน่ กะแล้วแต่ว่าสีที่มันเป็น สีค้ายๆ กับ โทนเดียวกันกับสีส้มเนาะ อาดสิเป็นสีส้ม สีเหลียง สีน้ำตานแก่ หลือว่าสีแดงแก่ สีแดงอ่อน กะแล้วแต่เนาะ เอากะสิปะมานนี้ สีโทนเดียวกันปะมานนี้เนาะ
แล้วพะเป็นหญังต้องโกนหัวโล้น อันนี้กะบ่แน่ใจกันเนาะ แต่ว่ากะ ฮู้แต่ว่าพะซู่องซู่ลูบเนาะกะต้องโกนหัวโล้น

13
พะลูบนี้กำลังเฮ็ดหญัง กำลังเปิดฝาบาด
เป็นหญังเขา เป็นหญังเพิ่นต้องเปิดฝาบาด กะอาดสิมีชาวบ้านหลือว่าพุคนมาถะหวายเข้าถะหวายน้ำในบาดนี้ เพิ่นกะเลยต้องเปิดบาด เพื่อที่สิลับเข้าลับน้ำจากชาวบ้านเนาะ

14
อันนี้กำลังเฮ็ดหญังอยู่ พะเนาะกำลังเปิดฝาบาดขึ้น เพื่อที่สิลับเข้าลับน้ำจากชาวบ้าน หลือว่าลับอาหานจากชาวบ้านที่เอามาถะหวาย กะสิมีชาวบ้าน หลือว่า เอิ้นว่ายาดโย๊มเนาะ มาถะหวายเข้าถะหวายน้ำในบาดนี้ กำลังยื่นแนวกิน หลือว่าเอาเข้าใส่ไปในบาดเนาะ

Stories — Childhood memory: jumping off a tree branch into a pile of straw, branch breaks

มีมื้อหนึ่งเนาะ แต่ๆ โดนนั้นหละ แต่โดนเติบ แต่หลายปีแล้วหละ ตั้งแต่พุข้าเป็นเด็กน้อยพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย อายุพุ้นหละมาลาวๆ หอั้น สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละเนาะ จักปีเกาะ สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละ เป็นสิบปีคืนหลังพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย เป็นเด็กน้อยเด็กเอ่ยพุ้นหละ พากันเหล้นกันเนาะ ตามปะสาเด็กน้อยหละ โอ๊ย เด็กน้อยอยู่บ้านกะหลายกะด้อกะเดี้ย หมู่กันหนิหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อยเนาะ กะหมู่หลายเนาะ สะหมัยแต่กี้เด็กน้อยในหมู่บ้านหนิ หลายเติบเด่ะเด็กน้อยหนิ เป็นซาวพุ้นหละ ซาวกะคือยี้สิบพุ้นหละ เป็นยี้สิบสามสิบคนพุ้นหละ เด็กน้อยในหมู่บ้านนั้น หลายคัก

พากันเหล้นมื้อนั้น พากันซวนกันไปเหล้น ไปเหล้นอี่หยังบุ ไปเหล้นอี่หยัง บ่เหล้น พากันได้ปีนกกไม้ ไปปีนหอั้น ไปเหล้นหญ้มหอั้น กกไม้ ต้นอี่หยังเกาะ เขาเอิ้นว่าหอั้น ต้นผักกะเสดติ ต้นผักกะเสดเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น โอ๊ยตาอยากหัวหลาย คิดพ้อแล้วกะเดย คิดพอแล้วกะอยากหัวเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น สี่ห้าคนพุ้นแหล้ว มื้อนั้นหอั้น ปีนขึ้นไปต้นนั้น ผักกะเสดกะต้นน้อยๆ เนาะ ต้น[...] ลำบ่ใหญ่ปานใด

พากันขึ้นสี่ห้าคน ขึ้นแล้วกะหญ้ม [...] เหล้นพุ้นแหล้ว ขึ้นเหล้นเพาะว่าหอั้น อยู่ข้างๆ กกหอั้น ผัก ผักอี่เสดหนะ ต้นผักอี่เสด แล้วมันสิมีหอั้น กองเฟียงเนาะ กองเฟียงกองบักใหญ่หนึ่ง เด็กน้อยกะแล่นเหล้น บางคนกะเหล้นอยู่อ้อมกองเฟียงนั้นหละ แล่นเหล้น แล่นซ้าย แล่นขวา โดดซ้าย โดดขวา โดดอยู่เทิงกองเฟียงนั้นหละ ม่วนหลาย ม่วนคัก

ซุมขี้มึนบัดหนิ ซุมขี้มึนกะไปปีนหอั้นกกผักอี่เสด จักปีนจั่งใด หญ้มซ้าย หญ้มขวา บางคนกะโดดใส่กองเฟียง บางคนกะโดดลงข้างล่าง โดดซ้าย โดดขวา ปีนขึ้นเทิงโดด ปีนขึ้นเทิงโดดเนาะ โดนเติบ บัดนี้พอฮอดหอั้น โดนเติบ บัดนี้หอั้น ต้นไม้มันกะสิหักตั๊วะบัดหนิ ต้นไม้ ผักอี่เสด ต้นที่ ที่มันขึ้นนั้นหละ สี่ห้าคนนั้นหละ มึนคักมึนแน่แต่กี้หนะ หักลงมาบัดหนิ ยืนอยู่เทิงนั้นสี่ห้าคนพุ้นหนะ ง่าผักอี่เสดหักลงมา ตกเอ้ม! ลงมา ตก เจ็บวะสั้น แล้วพากันให้ก้ากๆ ไปหาพ่อหาแม่บัดหนิ

กองเฟียงกะบ่ได้เหล้นซ้ำ ต้นไม้นั้นกะหักซ้ำ บ่มีพุใดได้ขึ้นอีกบัดหนิ พากันให้แข่งกัน ไปหาพ่อแม่บัดหนิ ถืกตีซ้ำ พ่อแม่กะตีซ้ำว่ามึนหลาย ไปเฮ็ดหญังบ่เฮ็ด ไปปีนกกไม้ ตกลงมาให้ก้ากๆ ได้เป็นแผเป็นเอ่ย เจ็บโตซ้ำ เทิงถืกพ่อแม่ตีอีก บัดนี้กะบ่ได้ไปขึ้นอีกดอก บ่มีกกไม้ กกไม้กะได้หักแล้ว บ่ได้ขึ้นอีกดอกบัดหนิ

มื้อหลังมื้อใหม่กะสิหาเหล้นแนวใหม่พุ้นหละ บ่มีหม้องขึ้นแล้ว กก [...] ไม้ กกผักอี่เสดอยู่ข้างกองเฟียง หม้องที่สิโดดลงกองเฟียงหนะกะบ่มีแล้ว กะสิได้หาเหล้นแนวใหม่ต่อไปนี้เนาะ