Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
มื้อเซ้า	mʉ:-sao	HF-HF	เช้า	morning	16/7

Link to overview page
Link to dictionary

Basic vocabulary — Page 31 — Series A, pictures 14-17: morning, noon, afternoon, evening

14 บันญากาดญามมื้อเซ้า
15 บันญากาดญามเที่ยง
16 บันญากาดญามบ่าย
17 บันญากาดญามแลง

Vocabulary recordings — เข้างาย

คำว่า เข้างาย นี้กะสิหมายถึงว่า เข้าเซ้า เนาะ เข้าเซ้า หลือว่าเวลาเซ้า ในตอนกินเข้าต้องเป็นญามมื้อเซ้า สิเอิ้นว่าเข้างาย หลือว่าเข้าเซ้าเนาะ กะสิอาดในเวลาที่หกโมงฮอดเก้าโมงปะมานนั้นเนาะ กะสิเอิ้นว่าเข้าเซ้าหลือว่าเข้างาย ขั้นเกินหกโมงเซ้าฮอดเก้าโมงกะสิเอิ้นว่า เข้าสวย เนาะ

กานใซ้คำว่าเข้างาย หลือว่าเข้าเซ้านั้น กะอาดสิใซ้ในปะโยกที่แบบว่า

— กินเข้างายไป่
— กินเข้างายแล้วติ
— มากินเข้างายนำกันเด้อ
— มากินเข้าเซ้านำกัน
— กินเข้างายกับอี่หยังหละพ่อใหญ่

อันนี้กะสิเป็นโตอย่างหลือว่ากานใซ้ที่มีคำว่าเข้างาย หลือว่าใซ้ในญามมื้อเซ้าที่เอิ้นกันกินเข้า หลือว่าใซ้กานเอิ้นกินเข้าในญามมื้อเซ้าเนาะ

Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 11-15: alms bowl, monk, to open, food, to close

11
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เบิ่งซงแล้วกะสิเป็นบาดเนาะ เป็นบาดพะ บาดพะหนิหละ
บาดนี้มีหน้าที่หนะเอาไว้เฮ็ดหญัง พะกะสิมี กะสิเอาบาดนี้ไปไว้ถ้าบินทะบาดญามมื้อเซ้าเนาะ บินทะบาดอยู่นำหมู่บ้าน หลือว่าเอาไว้ถ้าใส่แนวกินกับชาวบ้านที่เอามาถะหวาย หลือว่าเอามาให้เนาะ กะสิเอาใส่บาดนี้ เป็นพาชะนะหลือว่าแนวที่สิใส่กับเข้ากับน้ำที่เพิ่นเอามาให้ หลือว่าชาวบ้านเอามาให้มาทานเนาะ

12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นพะเนาะ
เป็นพะลูบหนึ่ง กำลังถือบาดอยู่
จักว่าถืออยู่ใส อาดสิอยู่ในวัดหลือว่ากำลังญ่างบินทะบาดกะได้
ขั้นสิไปบินทะบาดหนิ สิไป[บินทะบาด]จั่งใด สิบินทะบาดจั่งใด กะไปบินทะบาดญามมื้อเซ้า ปะมานหกโมงเซ้าเนาะ หลือว่าตีห้า เพื่อที่สิไปบินทะบาดลอบหมู่บ้าน เพื่อที่สิให้ชาวบ้านชาวเอ่ยเนี้ย มาถะหวายเข้าถะหวายน้ำกับพะลูบนี้เนาะ
แล้วตอนนี้พะกำลังใส่อี่หยัง กะกำลังใส่ เขาเอิ้นว่าจีวอนเนาะ จีวอนสีส้ม
จีวอนนี้มีสีหญังแน่ กะแล้วแต่ว่าสีที่มันเป็น สีค้ายๆ กับ โทนเดียวกันกับสีส้มเนาะ อาดสิเป็นสีส้ม สีเหลียง สีน้ำตานแก่ หลือว่าสีแดงแก่ สีแดงอ่อน กะแล้วแต่เนาะ เอากะสิปะมานนี้ สีโทนเดียวกันปะมานนี้เนาะ
แล้วพะเป็นหญังต้องโกนหัวโล้น อันนี้กะบ่แน่ใจกันเนาะ แต่ว่ากะ ฮู้แต่ว่าพะซู่องซู่ลูบเนาะกะต้องโกนหัวโล้น

13
พะลูบนี้กำลังเฮ็ดหญัง กำลังเปิดฝาบาด
เป็นหญังเขา เป็นหญังเพิ่นต้องเปิดฝาบาด กะอาดสิมีชาวบ้านหลือว่าพุคนมาถะหวายเข้าถะหวายน้ำในบาดนี้ เพิ่นกะเลยต้องเปิดบาด เพื่อที่สิลับเข้าลับน้ำจากชาวบ้านเนาะ

14
อันนี้กำลังเฮ็ดหญังอยู่ พะเนาะกำลังเปิดฝาบาดขึ้น เพื่อที่สิลับเข้าลับน้ำจากชาวบ้าน หลือว่าลับอาหานจากชาวบ้านที่เอามาถะหวาย กะสิมีชาวบ้าน หลือว่า เอิ้นว่ายาดโย๊มเนาะ มาถะหวายเข้าถะหวายน้ำในบาดนี้ กำลังยื่นแนวกิน หลือว่าเอาเข้าใส่ไปในบาดเนาะ

Basic vocabulary — Page 31 — Series B, pictures 14-17: morning, noon, afternoon, evening

14
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะเป็นบันญากาดญามมื้อเซ้าเนาะ กำลัง พะอาทิดกำลังสิ กำลังสิขึ้นจากดิน กำลังสิขึ้นไปเทิงฟ้าเนาะ กำลังสิลอยขึ้นๆๆ เนาะ
กะเป็นอากาดที่บอลิสุด หลือว่าเป็นอากาดที่บ่ฮ้อน
ส่วนมากแล้วคนสิมักอากาดญามมื้อเซ้าเนาะ เป็นอากาดที่สดซื้นหลือว่า[สดซื้น]เนาะ เพาะว่าพะอาทิดกำลังขึ้น มันบ่ฮ้อนปานใด เป็นอากาดที่เย็นๆ เนาะ คนกะสิมักอากาดญามมื้อเซ้าเนาะ
แล้วกะเบิ่งทัมมะซาดหม้องนี้ แล้วกะมีพูเขาพ้อม มีต้นไม้หลายต้นพ้อม มีทองฟ้าสีฟ้าพ้อม โอ๊ย เป็นตาไปเนาะ อาดสิเป็นทัมมะซาดที่คนอยากไปหม้องนี้เนาะ

15
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ เป็นทัมมะซาด
อาดสิเป็นญามเที่ยง เป็นตอนเที่ยงเนาะ เพาะว่าพะอาทิดกำลังขึ้นเทิงทองฟ้าแล้ว อาดสิขึ้นฮอดกางๆๆ ทองฟ้าแล้ว
แล้วเฮาสิฮู้ได้จั่งใดว่าเป็นญามมื้อเซ้า หลือว่าเป็นญามเที่ยง หลือว่าตอนนี้มันญามเที่ยง เฮาสิฮู้ได้จั่งใด เฮากะเบิ่งง่ายๆ ว่าขั้นพะอาทิดตงหัวเฮา หลือว่าเฮาแนมขึ้นไปเทิงฟ้าเนี้ย แล้วพะอาทิดอยู่ตงหัวเฮาพอดี มันกะสิเที่ยงตงพอดี
ขั้นพะอาทิดมันหัวกะขึ้น มันสิเป็นญามเซ้า แต่ว่าขั้นพะอาทิดมันตกดินแล้วกะสิเป็นญามแลงเนาะ แต่ว่าตอนนี้พะอาทิดมันอยู่เทิงหัวเฮากะสิเป็นตอนเที่ยงพอดี
อากาดกะกำลังฮ้อน กำลังฮ้อนคักนั้นหละ บ่เย็น บ่หนาว แต่ว่าฮ้อนเนาะ เพาะว่าอาทิดมันกำลังขึ้นฟ้า

16
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะเบิ่งลักสะนะแล้วกะกำลังสิค่ำ
แต่ว่ากะสิเป็นญามบ่ายๆ อยู่เนาะ กำลังปะมานบ่ายสาม บ่ายสี่ หลือว่าห้าโมงแลง ปะมานนี้เนาะ กำลังสิค่ำ พะอาทิดกำลังสิตกดิน
กำลังสิเบิดฮ้อนไป เพาะว่าพะอาทิดกำลังสิตกดิน กำลังสิอ่วยลงดิน กำลังสิมุดดินลงไปเนาะ

17
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะกำลังสิ กำลังสิค่ำ กำลังสิมืดเนาะ
แล้วปะมานนั้น ขั้นพะอาทิดตกดินเนี้ย มันสิปะมานจักโมง กะสิปะมานหกโมงแลง หลือว่าทุ้มหนึ่ง ปะมานนี้ พะอาทิดกะสิตกดินเลียบล้อยแล้ว
ปะมานหกโมงเนี้ย พะอาทิดกำลังสิอ่วยลงไปตกดิน
ปะมานทุ้มหนึ่งพะอาทิดตกดินเลียบล้อยแล้วเนาะ ขั้นเป็นในพากอี่สาน
แล้วมันกะสิมืดหลังจากที่พะอาทิดตกดินไปแล้ว แล้วอากาดหลือว่าบันญากาดกำลังกะสิมืดไป

Basic vocabulary — page 12 — Series B, pictures 01-05: alarm clock, to sleep, to get up

1
นี้คืออี่หยัง นี้คือนาลิกาปุก
นาลิกาปุกมีไว้เฮ็ดหญัง นาลิกาปุกมีไว้ถ้าปุก นาลิกาปุกซ่อยให้คนตื่นญามมื้อเซ้าได้
เขาตั้งนาลิกาปุกจักโมง เขาตั้งนาลิกาปุกเจ็ดโมงห้าสิบเก้านาที
เจ็ดโมงห้าสิบเก้านาทีเป็นญามเซ้าแม่นบ่ แม่น เจ็ดโมงห้าสิบเก้านาทีเป็นญามเซ้า
เป็นหญังเขาคือตั้งปุกญามมื้อเซ้า เพาะว่าเขาอาดสิไปเฮ็ดงาน หลือสิไปโลงเลียนกะได้ เขากะเลยปุกญามมื้อเซ้า เพื่อที่สิให้ตื่น สิให้ตื่นไปทันเวลา
นาลิกาปุกต้องตั้งเวลาบ่ ตั้งอยู่ ขั้นเฮาอยากตื่นญามใด เฮากะตั้งเวลาปุกญามนั้น
ขั้นอยากตื่นญามเที่ยง เฮากะตั้งนาลิกาปุกญามเที่ยง ขั้นอยากตื่นญามเซ้า เฮากะตั้งนาลิกาปุกญามมื้อเซ้า

2
นาลิกาปุกมันเป็นอี่หยัง นาลิกาปุกมันกำลังปุก
มันปุกตอนจักโมง มันปุกตอนสองโมงเซ้า ตอนแปดนาลิกามันดังขึ้น
เพาะว่าเขาตั้งนาลิกาปุกตอนสองโมงเซ้า พอฮอดสองโมงเซ้าแล้ว นาลิกาปุกมันกะสิดังขึ้น มันกะสิดังบักแฮงหนึ่ง เสียงดังบักคัก เฮ็ดให้เสียงดังๆ
เพาะว่าคนกำลังนอนหลับ ขั้นได้ญินเสียงนาลิกาปุกดังๆ คนกะสิตื่น กะสิตื่นขึ้นเลย

3
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังนอนหลับ
เขานอนหลับอยู่ใส เขานอนหลับอยู่ในห้องนอน
ห้องนอนของพุใด จักคือกัน ห้องนอนนี้กะอาดสิเป็นห้องนอนของเขา เขากะเลยนอนหลับอยู่หั้น เขานอนอยู่เทิงเตียงนอน
ข้างเตียงนอนของเขามีโต่ะนอนพ้อม มีโต่ะน้อยๆ โต่ะสีเหลียง
อยู่เทิงโต่ะของเขากะมีนาลิกาปุกพ้อม ในโต่ะนั้นกะมีลิ้นชักพ้อม ลิ้นชักมีสามอัน
ตอนนี้เขากำลังนอนหลับ นอนหลับเป็นตาแซบ นอนหลับเป็นตามีแฮง
เขาเอาหัวของเขาหมุนอยู่เทิงหมอน แล้วเขากะผ้าห่มห่มโตของเขา นอนเป็นตาแซบหลาย เป็นตามีแฮงบักคักหนึ่ง

4
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังสิตื่น
เป็นหญังเขาคือสิตื่น เขาได้ญินเสียงนาลิกาปุก
เขาตั้งนาลิกาปุกไว้ มันฮอดเวลาปุกแล้ว นาลิกาปุกมันกะเลยดังขึ้น
พอเขาได้ญิน กะเฮ็ดให้เขาตื่น เพาะว่านาลิกาปุกมันเสียงดังหลาย มันเสียงดังบักคัก กะเลยเฮ็ดให้เขาตื่น เฮ็ดให้เขาตื่นนอน

5
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังตื่นนอน
พุซายคนนี้เขาตื่นนอนแล้ว เขาลุกขึ้นมาจากเตียงแล้ว
แล้วเขาสิญ่างไปใส เขาสิเฮ็ดอี่หยังต่อไป กะบ่ลู้คือกัน
เขาลุกขึ้นมาจากเตียงแล้ว เขาบ่ได้ใส่เกิบเลย เขากำลังสิญ่างไป
จักสิญ่างไปใส เขาอาดสิฟ้าวไปอาบน้ำ อาดสิไปเฮ็ดงานหลืออาดสิไปโลงเลียนกะได้

Basic vocabulary — Page 03 — Series B, pictures 04-08: moon, sky, sun, to rise, to set

4
นี้คืออี่หยัง อันนี้คืออี่เกิ้ง อันนี้เป็นอี่เกิ้ง เป็นอี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยว หลือว่าดวงจันเคิ่งเสี้ยวนั้นเอง
บางเที่ย ดวงจันกะสิเต็มดวง กะสิเอิ้นอี่เกิ้งเต็มดวง
บางเที่ย อี่เกิ้งมันสิมีเคิ่งเดียว กะสิเอิ้นว่า อี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยวนั้นเอง หลือว่าดวงจันเคิ่งเสี้ยวนั้นหละ
อี่เกิ้งนี้มันสิมีญามมื้อคืน เฮาสิสามาดเห็นอี่เกิ้งในญามมื้อคืน
ขั้นญามมื้อเว็นเฮาสิบ่สามาดเห็นอี่เกิ้ง เพาะว่ามันสิขึ้นอยู่เทิงท้องฟ้าแต่ญามมื้อคืน ขั้นญามมื้อแก้งแล้ว มันกะสิตกดิน

5
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะอี่เกิ้ง อี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยว อยู่เทิงท้องฟ้า
ตอนนี้มันกำลังอยู่เทิงท้องฟ้าอยู่ ตอนนี้กะอาดสิเป็นญามมื้อคืน กะเลยเห็นอี่เกิ้ง แล้วเห็นอี่เกิ้งอยู่เทิงท้องฟ้า
อยู่ข้างๆ อี่เกิ้งมีอี่หยังบ่ กะมีอยู่ มีดวงดาว หลือว่าดาวนั้นหละ
แล้วดาวอยู่เทิงท้องฟ้ามีหลายบ่ กะหลายอยู่ หลายเติบคัก หลายคักอี่หลี เฮาบ่สามาดนับได้ว่ามันมีหลายปานใด แต่ว่าเฮาสามาดแนมเห็นได้ว่ามันมีหลายคัก หลายคักอี่หลี

6
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือตะเว็น เป็นดวงตะเว็น หลือว่าพะอาทิด
เฮาสิสามาดเห็นพะอาทิดญามมื้อเว็น หลือว่าญามแก้งแล้วนั้นหละ ญามมื้อคืนเฮาสิบ่สามาดเห็นพะอาทิด เพาะว่าเฮาสิสามาดเห็นมันแต่ญามมื้อเว็นนั้นเอง หลือว่าญามแก้ง
พะอาทิดหลือว่าตะเว็นมันมีปะโยดจั่งใด มันกะมีปะโยดหลายอย่าง มันสิให้แสงสะหว่างญามมื้อเว็น ขั้นญามมื้อเว็นบ่มีพะอาทิด หลือว่าบ่มีตะเว็น โลกของเฮากะสิบ่มีแสงสะหว่าง กะสิมืด กะสิบ่แก้งคือซู่มื้อนี้

7
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะตะเว็นคือกัน
ตะเว็นมันกำลังสิขึ้นเทิงท้องฟ้า กะเลยว่ามันกำลังสิแก้งแล้ว
เวลาหลือว่าญามนี้มันกำลังสิเซ้าแล้ว มันเซ้าแล้วนั้นหละ พะอาทิดมันกำลังสิขึ้นเทิงท้องฟ้า ตอนนั้นมันกะตกดินอยู่ มันกะสิขึ้นไปเทิงท้องฟ้า เพื่อที่สิให้แสงสะหว่างญามมื้อเซ้า
มันกะสิค่อยๆ ลอยโอ่งโล่งๆ ขึ้นไปเทิงท้องฟ้า ทีละหน่อยๆ หลือว่าตามเวลาของมัน ตามเวลาของมันที่มันสิขึ้นไป

8
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะตะเว็นคือกัน อันนี้กะเป็นตะเว็น
ตะเว็นมันกำลังสิตกดิน ตะเว็นมันกำลังสิตกดินนั้นหละ
เป็นหญังตะเว็นมันคือสิตกดิน มันกะอาดสิค่ำแล้ว สิมืดแล้ว มันฮอดเวลาที่ตะเว็นมันสิตกดิน หลือว่าลงดินแล้ว มันกะต้องตกดินลงไป เพื่อที่ว่าญามมื้อคืนอี่เกิ้งหลือว่าอี่เกิ้งเคิ่งเสี้ยวนั้นกะสิได้ขึ้นมา หลือว่าอี่เกิ้งเต็มดวงกะสิได้ขึ้นมาแทนพะอาทิดดวงนี้ หลือว่าแทนตะเว็นดวงนี้เนาะ

Basic vocabulary — Page 26 — Series B, pictures 01-05: monk, to good to receive food offerings, Buddha statue, temple, stupa

1
อันนี้เพิ่นเป็นพุใด เพิ่นเป็นพะ
เป็นหญังคือเอิ้นว่าพะ เป็นหญังคือเป็นพะ กะเพิ่นบวดแล้ว เพิ่นบวด กะเลยเอิ้นว่าพะ
กานเอิ้นกะสิมีสองแบบ ขั้นพุซายบวด สิเอิ้นว่าพะ ขั้นพุหญิงบวด หลือว่าแม่หญิงบวด สิเอิ้นว่าแม่ซี แต่ว่าอันนี้เพิ่นเป็นพุซาย กะเลยเอิ้นว่าพะ
พะเพิ่นใส่ซุดสีหญัง พะเพิ่นกะใส่แต่สีเดียว สีเหลียงหลือว่าสีส้มส่ำนั้นหละ บ่ให้ใส่สีอื่น สีแดง สีซมพู สีดำ เพิ่นบ่ให้ใส่ ให้ใส่แค่สีเดียว

2
พะเพิ่นกำลังเฮ็ดหญัง พะเพิ่นกำลังสิบินทะบาด พะเพิ่นกำลังสิไปบินทะบาด
บินทะบาดอยู่ใส กะอาดสิไปบินทะบาดลอบบ้าน หลือว่าอ้อมหมู่บ้านหนั้นหละ หม้องใดมีพุคน หลือว่ามีคนอยู่หนั้น เพิ่นกะสิไปบินทะบาดอยู่หั้น
ขั้นบ้านใดสิใส่บาด เพิ่นกะไปบ้านนั้น ขั้นบ้านใดบ่ใส่ เพิ่นกะญ่างผ่านไป
กานบินทะบาดของพะนี้กะสิไปแค่มื้อละเที่ย ไปแต่ญามเซ้า ตื่นขึ้นหกโมง ทำวัดอี่หยังเส็ด กะไปบินทะบาดญามมื้อเซ้า
แล้วญามเที่ยงพะสิออกไปบินทะบาดบ่ บ่ บ่ไป พะสิบินทะบาดเที่ยเดียว ญามเที่ยงญามแลงบ่บินทะบาดเนาะ

3
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นพะพุดทะลูบ เป็นพะพุดทะลูบตั้งอยู่
พะพุดทะลูบเอาไว้เฮ็ดหญัง พะพุดทะลูบกะเอาไว้ถ้ากาบไหว้ เป็นที่กาบไหว้ของพุคน พุคนสิมักมากาบมาไหว้อยู่หม้องนี้ หลือว่าพุใดอยู่ใก้ อยู่แถวๆ นี้ กะสิมาไหว้พะพุดทะลูบอยู่หม้องนี้
พะพุดทะลูบนี้มีซีวิดบ่ บ่ พะพุดทะลูบบ่มีซีวิด เป็นสิ่งที่เฮ็ดขึ้นมา ปั่นขึ้นมา เพื่อให้เป็นสิ่งที่คนเคาลบหลือว่ากาบไหว้หนั้นหละ

4
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นสาลา เป็นสาลาวัด หลือว่าสาลาปะเลียนนั้นหละ
พะอาดสิมาสันเข้า หลือว่าสันเข้าเซ้า สันเพน หลือว่าจำวัด จำสีนวัด กะเฮ็ดอยู่หม้องนี้เบิดซู่อย่าง อาดสิมีกิดจะกัม ชาวบ้านอี่หยังมาเฮ็ด กะอาดสิมาเฮ็ดกิดจะกัมอยู่นี้ เกี่ยวกับวัด เกี่ยวกับสาสะนา หลือว่าพะทัมเนาะ สิสามาดมาเฮ็ดได้อยู่หม้องนี้
แล้วสาลานี้ตั้งอยู่ใส สาลานี้กะตั้งอยู่ในวัด ส้างขึ้นอยู่ในวัด

5
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เอิ้นว่าเจดี หลือว่าพะทาดเจดีนั้นหละ แล้วแต่คนสิเอิ้น แล้วแต่คนสิเว้า
พะทาดหลือว่าเจดีนี้เฮ็ดมาจากอี่หยัง บางหม้องกะเฮ็ดมาจากดิน บางหม้องกะเฮ็ดมาจากปูน บางหม้องเฮ็ดมาจากเหล็กจากไม้ แล้วแต่สิเฮ็ด แล้วแต่คนสิคิดเฮ็ดว่า เฮ็ดแบบใด เฮ็ดจั่งใด เฮ็ดเพี่ยอี่หยัง ปะมานนั้นเนาะ
แล้วพะทาดหลือว่าเจดีนี้เป็นสิ่งสักสิดบ่ หลือว่าคนเคาลบ คนไหว้ คนกาบ คนหญังบ่ กะมีส่วนอยู่ บางเจดีกะเฮ็ดเพื่อให้คนเคาลบหลือว่านับถือ บางเจดีกะเฮ็ดเป็นหม้องที่ใส่กะดูกคนที่ตายไปแล้ว หลือว่ากะดูกของพะพุดทะเจ้า หลือว่ากะดูกของพะของคนที่ตายไปแล้วหนั้นหละ