Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 06-08: old, new, car, shirt, house


6
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นลด เขาเอิ้นว่าลดเก็ง
ลดเก็งมีจักคัน ลดเก็งกะมีสองคัน มีคันที่หนึ่งกับคันที่สอง
คันที่หนึ่งเป็นแบบใด คันที่หนึ่งกะอยู่ฝั่งซ้าย ซ้ายมือที่เฮาเห็นเนาะ มีลักสะนะใหม่เป็นลดใหม่บ่มีฮอยอี่หยังเลย อาดสิเป็นลดส้างมาใหม่ หลือว่าผะหลิดมาใหม่ เฮ็ดมาใหม่เนาะ กะใหม่เอี่ยม บ่มีฮอดหม้องอี่หยังหม้องพังหม้องหญังเลย
แล้วลดคันที่สองหละ เป็นลดคันบ่ใหม่ดอก ลดคันเก่า อาดสิซื้อมาแต่โดนแล้ว หลือว่าขี่มาแต่โดนแล้ว ผะหลิดมาแต่โดน เฮ็ดมาแต่โดนแล้ว

7
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นเสี้ย เสี้ยยื้ดเนาะ เป็นเสี้ยยื้ด ไว้ถ้าใส่หนิหละ เสี้ยแขนสั้น
โตใหญ่บ่ กะจักคือกัน แล้วแต่ บ่ลู้ว่าไซอี่หยัง
เป็นโตสีเหลียง มีสองโต โตหนึ่งกะใหม่ดอก บ่มีฮอดฮอยอี่หยังเอาโลด บ่มีฮอยใส่ อาดสิเป็นเสี้ยโตใหม่ เสี้ยบ่ทันได้มีคนใส่จักเที่ย
แต่ว่าอีกเสี้ยอีกโตหนึ่งกะคือสิเก่าแล้ว คือสิมีคนใส่ดุแล้ว หลือว่าใซ้งาน ผ่านกานใซ้งาน คนใส่มาดุแล้ว กะเลยเก่า เบิ่งไปแล้วดำปี้ๆ อยู่ บ่มีฮอยใหม่อี่หยังเลย มีแต่ฮอยเก่า มีแต่ฮอยเปี้ยนฮอยหญังเนาะ

8
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นบ้านเนาะ เป็นบ้านไม้ สองซั้นพุ้นแหล้ว
มีสองหลัง เปียบเทียบกัน หลังหนึ่งกะใหม่ดอก อาดสิส้างขึ้นมาใหม่เนาะ บ้านหลังนี้อาดสิส้างขึ้นมาใหม่
อีกหลังหนึ่งกะเก่าอาดว่าส้างมาแต่โดนแล้ว เฮ็ดแต่โดนแล้ว อยู่ในบ้านหลังนี้โดนเติบ หลายปีหลายเอ่ยแล้วเนาะ กะสิเฮ็ดให้บ้านเก่าขั้นใซ้งานโดนเติบ หลือว่าผ่านอี่หยังมาหลาย มันกะสิเก่า มันกะสิเก่าสิฮ้างสิเพไปเลี้ยยๆ เนาะ

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
ลด lot H รถ 1. car, motorized vehicle
2. vehicle, cart {ลดขายแนวกิน = food cart}
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
เอิ้น ə:n HF พูด, เรียก to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก}
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
ลดเก็ง lot-geŋ H-M รถเก๋ง car (sedan)
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
จัก jak M จัก 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.}
2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is}
3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?}
4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit}
คัน khan HR คัน clf. for cars, trains, motorbikes, boats {ลดไฟคันนี้ = this train} {ลดเก็งคันสีเขียวคันน้อย = a small green car}
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
สอง sɔ:ŋ M สอง two
ที่ thi: H ที่ 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely}
2. for ordinal numbers {ที่สาม = third}
หนึ่ง nʉŋ H หนึ่ง 1. one
2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small}
กับ gap M กับ 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken}
2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...}
3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup}
แบบ bɛ:p LF แบบ 1. example, model, kind
2. style, form, pattern, design
ใด dai M ใด 1. which, that one which, what, how {เขานั่งแบบใด เขานั่งขดตะหมาดอยู่ = How is he sitting? He's sitting cross-legged.} {ตอนใด = when?}
2. whichever, whoever {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place, somewhere} {ขั้นเฮาอยากตื่นญามใด เฮากะตั้งเวลาปุกญามนั้น = If we want to get up at a certain time, we set the alarm to that time}
Notes: sentence-final often with a marked rising tone
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
ฝั่ง faŋ H ฝั่ง 1. side
2. river/canal bank, shore
ซ้าย sa:i HF ซ้าย left
มือ mʉ: HR มือ 1. hand
2. front leg/paw (e.g., of a cat)
เฮา hao HR เรา 1. personal pronoun: we
2. personal pronoun: I
เห็น hen M เห็น to see
เนาะ H เนาะ final particle: makes the statement softer, looking for agreement
ลักสะนะ lak-sa-na H-M-H ลักษณะ feature, characteristic, quality
ใหม่ mai H ใหม่ new
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
ฮอย hɔ:i HR รอย mark, trace
เลย lə:i HR เลย 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve}
2. too much
3. at all
4. definitively
5. completely, utterly
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
ส้าง sa:ŋ LF สร้าง to build {ส้างบ้านส้างเฮียน = to build a house}
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
หลือ lʉ: M หรือ or
ผะหลิด pha-lit M-M ผลิต to produce, manufacture, make
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
เอี่ยม i:am H เอี่ยม new, brand-new, fresh
ฮอด hɔ:t HF ถึง 1. to arrive, to attain {ฮอดจุดหมายปายทาง = (airplane, train etc.) to arrive at one's destination} {มันทันได้ฮอดหกโมงอยู่ = it's not yet 6 o'clock}
2. to, at {ผมญาวฮอดบ่าไหล่เอาโลด = long hair down to the shoulders}
3. about {บ่ได้เว้าฮอด = [I] haven't talked about [this]} {คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ = the person we've just talked about}
หม้อง mɔŋ LF ที่, แห่ง, บริเวณ 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place}
2. clf. for places
พัง phaŋ HR พัง 1. to be destroyed
2. to be damaged, broken
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
หละ la M แหละ, ล่ะ 1. auxiliary for emphasis at the end of a phrase
2. auxiliary to create a follow-up question: And what about ... ? {แล้วลดคันที่สองหละ = And what about the second car?}
ดอก dɔ:k LF หรอก, ดอก 1. particle used after a negative, relativizing or explanatory statement to make the sense milder {กินเข้าบ่ บ่กินดอก = Are you going to eat [with us]? No.} {เป็นก้อนสี่เหลี่ยม ก้อนน้อยๆ ดอก = These are cubes, small cubes.} {แล้วกะมีลดคันหนึ่งขี่ผ่านมา เป็นลดเก็งดอก = And there's a car passing, a sedan.}
2. particle used to emphasize (not necessarily a negative) contrast
3. particle used for emphasis {ดอกไม้นี้งามบ่ กะงามอยู่ เบิ่งงามๆ ดอก = Is this flower beautiful? Yes, it's beautiful, it looks beautiful}
เก่า gao H เก่า old
ซื้อ sʉ: HF ซื้อ to buy
แต่ tɛ: H จาก 1. from {มาแต่โลงเลียน = [I'm] coming from the school} {เห็นเขาญ่างมาแต่ทางหลัง = seeing him coming from behind, see also: แต่ใส}
2. since, ago {แต่โดนเติบ = long ago}
โดน do:n M นาน time: long
ขี่ khi: H ขี่ to ride, to drive {ขี่มอเตอไซ = to ride a motorbike} {ขี่ควย = to ride on a buffalo} {ขี่เลีย = to take or travel on a boat}
เสี้ย si:a LF เสื้อ shirt
เสี้ยยื้ด si:a-yʉ:t LF-HF เสื้อยืด T-shirt
ไว้ถ้า wai-tha: HF-LF usually in a positive statement or answer: is for, is used for, has the purpose of {กะทะมีไว้ถ้าทอด = a pan is for frying} {น้ำบักนาวมีไว้ถ้าปุงอาหาน = lime juice is used to season food} {ปากกามีไว้ถ้าเขียน = a pen is for writing} {กะเทียมเอาไว้ถ้าเฮ็ดแนวกิน = garlic is used to make food} {ขาเอาไว้ถ้าญ่าง = legs are for walking} {เกิบเอาไว้ถ้าใส่ = shoes are for wearing}
Notes: see also ไว้
ใส่ sai H ใส่ 1. to put something in/on {เขาใส่บักพิกในกวยเตียวหลาย = he's putting a lot of chili in his noodle soup} {เขาบีบยาสีฟันใส่แปงสีฟัน = he squeezes toothpaste on the toothbrush} {ก่องเอาไว้ใส่ของ = boxes are there to put stuff in}
2. to wear (clothes) {เขาใส่เสี้ยแขนญาว = he's wearing a long-sleeve}
3. directed at {เอิ้นใส่กัน = to call each other/to say to each other} {หมามันเห่าใส่แมว = the dog barks at the cat} {ล้องเพงใส่ไม = to sing into the microphone} {เขากำลังซี้มือไปใส่พุซาย = she's pointing at the man}
หนิหละ ni-la M-M นี่แหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
Notes: variant of นี้หละ
แขน khɛ:n M แขน arm
สั้น san LF สั้น short
โต to: M ตัว 1. body, self
2. clf. for animals, characters/letters/consonants, appliances, clothes (e.g., pairs of trousers, shirts)
ใหญ่ ɲai H ใหญ่ large, big
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
แล้วแต่ lɛ:o-tɛ: HF-H แล้วแต่ up to, depending on
ลู้ lu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ฮู้
ไซ sai HR ไซส์ size
สี si: M สี 1. color
2. colored pencil, crayon
เหลียง li:aŋ M เหลือง yellow
เอาโลด ao-lo:t M-HF เอาเลย, ทำเลย, จริงๆ in final position: intensifier {โตส่ำกะทะเอาโลด = [a fish] as large as the pan!} {เกียบเต็มถ้วยเอาโลด = the bowl is almost full!} {ทะนาคานมันสิไปตั้งไว้อยู่ซู่หม้องเอาโลด = banks are everywhere!}
บ่ทันได้ bɔ:-than-dai H-HR-HF ยังไม่ได้ not, not yet {บ่ทันได้กินเข้า = [I] haven't eaten yet} {อายุบ่ทันได้หลาย = not yet old} {เขาอาดสิบ่ทันได้เถ้ากะได้ = maybe he's not yet (that) old}
Notes: see also ทันได้ which is apparently equivalent
คน khon HR คน person, people
เที่ย thi:a H ครั้ง, เที่ยว clf. for times, rounds {บางเที่ย = sometimes}
แต่ว่า tɛ:-wa: H-H แต่ว่า 1. but
2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself}
อีก i:k LF อีก 1. more, again
2. other, another
ดุ du M บ่อยครั้ง often, frequently
ใซ้งาน sai-ŋa:n HF-HR ใช้งาน to use, to put to use
ผ่าน pha:n H ผ่าน to pass
กาน ga:n M การ prefix indicating the action of ...
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
ไป pai M ไป 1. to go
2. auxiliary indicating action extending into the future
ดำ dam M ดำ 1. black
2. to transplant rice seedlings {ดำนา = to transplant rice seedlings}
ปี้ๆ pi:-pi: HF-HF ดำมาก color: very dark or dirty
แต่ tɛ: H แต่ 1. but {แต่บ่ต่างกันหลาย = but not very different} {แต่บ่ลู้ว่าเขาญ่างมาแต่ใส = but [I] don't know where he's coming from, see also: แต่ว่า}
2. only {ตอนนี้มีแต่ขี้ฝ้า = now there are only clouds}
เปี้ยน pi:an HF เปื้อน dirty, stained, soiled
บ้าน ba:n HF บ้าน 1. house, home
2. village (also used as a prefix before the name of a village)
3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?}
ไม้ mai HF ไม้ wood, tree
ซั้น san HF ชั้น 1. floor, shelf, step of a staircase {ซั้นเก็บเสี้ยผ้า = clothes shelf} {ซั้นวางหนังสือ = book shelf}
2. level, grade, class {ซั้นมอสี่ = secondary school grade four}
3. layer
พุ้นแหล้ว phun-lɛ:o HF-LF นู่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
Notes: variant of พุ้นหละ
หลัง laŋ M หลัง 1. back, after
2. back (of body) {ขี่หลังควย = to ride on a water buffalo}
3. clf. for houses {บ้านหลังใหญ่ = a large house} {เฮียนไม้หลังเก่า = an old wooden house}
เปียบเทียบ pi:ap-thi:ap LF-HF เปรียบเทียบ to compare
กัน gan M กัน mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?}
ขึ้น khʉn LF ขึ้น 1. to go up, to increase
2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising}
3. more
4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train}
ใน nai HR ใน in, within
เติบ tə:p LF intensifier: very, much {เว้ากันโดนเติบ = to talk a long time}
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
ปี pi: M ปี year
เอ่ย ə:i H generic term in reduplications, e.g., เด็กน้อยเด็กเอ่ย, เป็นแผเป็นเอ่ย, เฮ็ดตาเฮ็ดเอ่ย, มีหญ้ามีเอ่ย, เฮ็ดบ้านเฮ็ดเอ่ย
ให้ hai LF ให้ 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine}
2. for
3. to allow, to be allowed
ขั้น khan LF เมื่อ when, if
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
ฮ้าง ha:ŋ HF พัง, เสีย broken, damaged
เพ phe: HR เพ, พังทลาย, พัง, เสีย 1. to fall apart
2. to destroy, wreck, demolish
3. to suffer damage
4. broken, damaged, destroyed
Notes: translation to be confirmed
เลี้ยยๆ li:ai HF เรื่อยๆ continuously
Notes: pronunciation: also realized as เลื้อยๆ