อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะเป็นบันญากาดญามมื้อเซ้าเนาะ กำลัง พะอาทิดกำลังสิ กำลังสิขึ้นจากดิน กำลังสิขึ้นไปเทิงฟ้าเนาะ กำลังสิลอยขึ้นๆๆ เนาะ
กะเป็นอากาดที่บอลิสุด หลือว่าเป็นอากาดที่บ่ฮ้อน
ส่วนมากแล้วคนสิมักอากาดญามมื้อเซ้าเนาะ เป็นอากาดที่สดซื้นหลือว่า[สดซื้น]เนาะ เพาะว่าพะอาทิดกำลังขึ้น มันบ่ฮ้อนปานใด เป็นอากาดที่เย็นๆ เนาะ คนกะสิมักอากาดญามมื้อเซ้าเนาะ
แล้วกะเบิ่งทัมมะซาดหม้องนี้ แล้วกะมีพูเขาพ้อม มีต้นไม้หลายต้นพ้อม มีทองฟ้าสีฟ้าพ้อม โอ๊ย เป็นตาไปเนาะ อาดสิเป็นทัมมะซาดที่คนอยากไปหม้องนี้เนาะ
15
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ เป็นทัมมะซาด
อาดสิเป็นญามเที่ยง เป็นตอนเที่ยงเนาะ เพาะว่าพะอาทิดกำลังขึ้นเทิงทองฟ้าแล้ว อาดสิขึ้นฮอดกางๆๆ ทองฟ้าแล้ว
แล้วเฮาสิฮู้ได้จั่งใดว่าเป็นญามมื้อเซ้า หลือว่าเป็นญามเที่ยง หลือว่าตอนนี้มันญามเที่ยง เฮาสิฮู้ได้จั่งใด เฮากะเบิ่งง่ายๆ ว่าขั้นพะอาทิดตงหัวเฮา หลือว่าเฮาแนมขึ้นไปเทิงฟ้าเนี้ย แล้วพะอาทิดอยู่ตงหัวเฮาพอดี มันกะสิเที่ยงตงพอดี
ขั้นพะอาทิดมันหัวกะขึ้น มันสิเป็นญามเซ้า แต่ว่าขั้นพะอาทิดมันตกดินแล้วกะสิเป็นญามแลงเนาะ แต่ว่าตอนนี้พะอาทิดมันอยู่เทิงหัวเฮากะสิเป็นตอนเที่ยงพอดี
อากาดกะกำลังฮ้อน กำลังฮ้อนคักนั้นหละ บ่เย็น บ่หนาว แต่ว่าฮ้อนเนาะ เพาะว่าอาทิดมันกำลังขึ้นฟ้า
16
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะเบิ่งลักสะนะแล้วกะกำลังสิค่ำ
แต่ว่ากะสิเป็นญามบ่ายๆ อยู่เนาะ กำลังปะมานบ่ายสาม บ่ายสี่ หลือว่าห้าโมงแลง ปะมานนี้เนาะ กำลังสิค่ำ พะอาทิดกำลังสิตกดิน
กำลังสิเบิดฮ้อนไป เพาะว่าพะอาทิดกำลังสิตกดิน กำลังสิอ่วยลงดิน กำลังสิมุดดินลงไปเนาะ
17
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาดเนาะ กะกำลังสิ กำลังสิค่ำ กำลังสิมืดเนาะ
แล้วปะมานนั้น ขั้นพะอาทิดตกดินเนี้ย มันสิปะมานจักโมง กะสิปะมานหกโมงแลง หลือว่าทุ้มหนึ่ง ปะมานนี้ พะอาทิดกะสิตกดินเลียบล้อยแล้ว
ปะมานหกโมงเนี้ย พะอาทิดกำลังสิอ่วยลงไปตกดิน
ปะมานทุ้มหนึ่งพะอาทิดตกดินเลียบล้อยแล้วเนาะ ขั้นเป็นในพากอี่สาน
แล้วมันกะสิมืดหลังจากที่พะอาทิดตกดินไปแล้ว แล้วอากาดหลือว่าบันญากาดกำลังกะสิมืดไป
Link to overview page
Link to dictionary
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
|---|---|---|---|---|
| อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
| นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
| คือ | khʉ: | HR | คือ | 1. to be, to resemble, like, as 2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?} |
| อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
| กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
| เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
| ทัมมะซาด | tham-ma-sa:t | HR-H-HF | ธรรมชาติ | nature Notes: pronunciation: also realized as ทัมมะชาด |
| เนาะ | nɔ | H | เนาะ | final particle: makes the statement softer, looking for agreement |
| บันญากาด | ban-ya:-ga:t | M-HR-LF | บรรยากาศ | atmosphere Notes: tone of second syllable to be verified |
| ญาม | ɲa:m | HR | ยาม | 1. period of time {ญามมื้อเซ้า = morning} {ญามเที่ยง = noon} 2. when, while {ญามทอด ต้องใซ้น้ำมันพ้อม = one needs to use oil when frying} {ญามสิออกไปข้างนอกกะต้องใส่เกิบ = when one goes out, ones has to wear shoes} |
| มื้อเซ้า | mʉ:-sao | HF-HF | เช้า | morning |
| กำลัง | gam-laŋ | M-HR | กำลัง | auxiliary indicating continuous or progressive action |
| พะอาทิด | pha-a:-thit | H-M-H | พระอาทิตย์ | sun |
| สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
| ขึ้น | khʉn | LF | ขึ้น | 1. to go up, to increase 2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising} 3. more 4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train} |
| จาก | ja:k | LF | จาก | 1. from {... เฮ็ดมาจากอี่หยัง = ... is made from what?} 2. to depart |
| ดิน | din | M | ดิน | earth, soil |
| ไป | pai | M | ไป | 1. to go 2. auxiliary indicating action extending into the future |
| เทิง | thə:ŋ | HR | บน | 1. on, on top of, at, in {เทิงโต่ะ = at/on the table} {กบมันนั่งอยู่เทิงใบบัว = the frog is sitting on the lotus leaf} {เทิงท้องฟ้า = in the sky} {มันแล่นอยู่เทิงลาง = [the train] runs on rails} {มีคนนั่งอยู่เทิงลดสามล้อสามคน = there are three people sitting in the tuk tuk} 2. up, upward Notes: pronunciation: also realized as ทัง |
| ฟ้า | fa: | HF | ฟ้า | 1. sky {เคี่ยงบินมันกำลังบินขึ้นฟ้า = the airplane is taking off into the sky} 2. color: blue |
| ลอย | lɔ:i | HR | ลอย | 1. to float, to swim 2. to soar 3. smoke/steam: to rise |
| อากาด | a:-ga:t | M-LF | อากาศ | 1. weather, climate 2. air |
| ที่ | thi: | H | ที่ | 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely} 2. for ordinal numbers {ที่สาม = third} |
| บอลิสุด | bɔ:-li-sut | M-H-M | บริสุทธิ์ | pure, clean |
| หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
| ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
| บ่ | bɔ: | H | ไม่ | 1. no, not 2. question particle, transforming a statement into a question Notes: spelling exception in line with common usage on social media |
| ฮ้อน | hɔ:n | HF | ร้อน | hot |
| ส่วนมาก | su:an-ma:k | H-HF | ส่วนมาก | mostly, usually, generally |
| แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
| คน | khon | HR | คน | person, people |
| มัก | mak | H | ชอบ | to like, to love, to want, to desire |
| สดซื้น | sot-sʉ:n | M-HF | สดชื่น | fresh, refreshed Notes: pronunciation: also realized as สดชื้น |
| เพาะว่า | phɔ-wa: | H-H | เพราะว่า | because |
| มัน | man | HR | มัน | it (also used to refer to people) |
| ปานใด | pa:n-dai | M-M | เท่าไหร่, มาก | 1. after negative: (not) very, (not) so much {บ่ใหญ่ปานใด = not so large, not very large} 2. how much, how many {เฮาบ่สามาดนับได้ว่ามันมีหลายปานใด = it's impossible to count how many there are} |
| เย็น | yen | M | เย็น | cold, cool (air, objects) |
| เบิ่ง | bəŋ | H | ดู | 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie} 2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...} |
| หม้อง | mɔŋ | LF | ที่, แห่ง, บริเวณ | 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place} 2. clf. for places |
| มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
| พูเขา | phu:-khao | HR-M | ภูเขา | mountain |
| พ้อม | phɔ:m | HF | พร้อม | at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle} |
| ต้นไม้ | ton-mai | HF-HF | ต้นไม้ | tree |
| หลาย | la:i | M | เยอะ, มาก | many, much, very |
| ต้น | ton | HF | ต้น | 1. clf. for trees, plants, logs/pieces of wood {ต้นไม้ต้นใหญ่ = a large tree} {ต้นฟืน = log/piece of wood} 2. first, primary, initial {ลูกคนต้นหมู่ = first child} |
| ทอง | thɔ:ŋ | HR | ทอง | gold |
| สี | si: | M | สี | 1. color 2. colored pencil, crayon |
| โอ๊ย | o:i | HR | โอ๊ย | exclamation of surprise or exasperation, annoyance |
| ตา | ta: | M | ตา | as a prefix: likely, worthy, fit for (like Thai น่า-) {ตาฮัก = lovely/cute} {ตาสะออน = praiseworthy} {ตาหวาน = (of ice cream) [likely to be] sweet} {ตาอยู่ = to be a good place to be} Notes: see also various entries for ตา-, e.g., ตาแซบ, ตาพู่ฮ้าย, ตาย้าน, ตาอยากหัว, ตาฮัก, ตามีแฮง |
| อาด | a:t | LF | อาจ | 1. might, may, will 2. likely |
| อยาก | ya:k | LF | อยาก | to want, to wish |
| เที่ยง | thi:aŋ | H | เที่ยง | noon |
| ตอน | tɔ:n | M | ตอน | when, period {ตอนสองโมงเซ้า = at 8 o'clock in the morning} {ในตอนกินเข้า = when eating} |
| ฮอด | hɔ:t | HF | ถึง | 1. to arrive, to attain {ฮอดจุดหมายปายทาง = (airplane, train etc.) to arrive at one's destination} {มันทันได้ฮอดหกโมงอยู่ = it's not yet 6 o'clock} 2. to, at {ผมญาวฮอดบ่าไหล่เอาโลด = long hair down to the shoulders} 3. about {บ่ได้เว้าฮอด = [I] haven't talked about [this]} {คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ = the person we've just talked about} |
| กาง | ga:ŋ | M | กลาง | middle, center |
| เฮา | hao | HR | เรา | 1. personal pronoun: we 2. personal pronoun: I |
| ฮู้ | hu: | HF | รู้ | 1. to know 2. to understand Notes: equivalent to ลู้ |
| ได้ | dai | HF | ได้ | 1. can 2. to get, to obtain 3. before verb: indicating past tense 4. บ่ได้ + verb: not |
| จั่งใด | jaŋ-dai | H-M | ยังไง, แบบไหน | how, in what manner {บักนาวมันมีลดซาดจั่งใด = Lime fruits have what kind of taste?} {เขาปิดแอจั่งใด = How is he switching off the A/C?} {เทียนใซ้จั่งใด = How's a candle used?} {สิใซ้จั่งใด = how is [it] used?} |
| ตอนนี้ | tɔ:n-ni: | M-HF | ตอนนี้ | now |
| ง่าย | ŋa:i | H | ง่าย | easy, simple, clear |
| ขั้น | khan | LF | เมื่อ | when, if |
| ตง | toŋ | M | ตรง | 1. at 2. to be precise at, to be exact {ห้าโมงตง = exactly five o'clock} 3. straight |
| หัว | hu:a | M | หัว | 1. head 2. clf. for onions, bulbs of garlic |
| แนม | nɛ:m | HR | มอง | to look, to glance, to stare {เขากำลังยืนแนมก้อนหินอยู่ = he's standing and looking at the stone/rock} {ข้างหนึ่งแนมเห็น อีกข้างหนึ่งแนมบ่เห็น = [we] see one side, [we] can't/don't see the other side} |
| เนี้ย | ni:a | HF | เนี้ย | variant of นี้ = this, here |
| อยู่ | yu: | H | อยู่ | 1. to be (located) at 2. yet, still 3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house} |
| พอดี | phɔ:-di: | HR-M | พอดี | 1. to fit well 2. appropriate, just enough, just right {กะจกบานบ่ใหญ่ กะจกบานพอดี = not a large window, just right} {พอดีมือของเฮา = just right for his hand} 3. just in time, at the right moment, just this moment {แล้วพุซายคนนี้กะญ่างมาพอดี = and the man has come just now} |
| หัว | hu:a | M | เพิ่ง | just, just now, only just {คนที่หัวกะเคยพ้อกัน = someone [we've] just met} {หัวกะตื่น = [I've] just woken up} {หัวกะซักมา = [the shirt has] just [been] washed} |
| เซ้า | sao | HF | เช้า | morning Notes: see also มื้อเซ้า, เข้าเซ้า |
| แต่ว่า | tɛ:-wa: | H-H | แต่ว่า | 1. but 2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself} |
| ตกดิน | tok-din | M-M | ตกดิน | sun: to set |
| แลง | lɛ:ŋ | HR | เย็น | evening Notes: see also มื้อแลง, เข้าแลง |
| คัก | khak | H | intensifier: very, very much | |
| นั้นหละ | nan-la | HF-M | นั่นแหละ | auxiliary for emphasis at the end of a phrase |
| หนาว | na:o | M | หนาว | cold, chilly (personal sensation) |
| อาทิด | a:-thit | M-H | อาทิตย์ | 1. week 2. sun |
| ลักสะนะ | lak-sa-na | H-M-H | ลักษณะ | feature, characteristic, quality |
| ค่ำ | kham | H | ค่ำ | evening, nightfall, dusk, night {เบิดมื้อเบิดค่ำ = [all] day and night} |
| บ่าย | ba:i | H | บ่าย | afternoon |
| ปะมาน | pa-ma:n | M-HR | ประมาณ | 1. about, approximatively 2. to guess, to estimate |
| สาม | sa:m | M | สาม | three |
| สี่ | si: | H | สี่ | four |
| ห้า | ha: | LF | ห้า | five |
| โมง | mo:ŋ | HR | โมง | o'clock, hour {ตอนนี้เวลาจักโมงแล้ว = What time is it?} {ตอนนี้เวลาห้าโมงเคิ่ง = It's half past five.} |
| เบิด | bə:t/bət | LF/M | หมด | 1. completely, totally, entirely {เทิงเบิด = all of them} {เบิดมื้อเบิดค่ำ = [all] day and night} {ขั้นพุโดยสานลงลดไฟเบิดแล้ว [...] = when all passengers have disembarked […]} {เขากินเบิดบ่ = Has he eaten all of it?} 2. to be finished, to be exhausted, to come to an end, to have no more {โน่ดบุ่กแบ็ดเบิด = the notebook is out of battery/the notebook needs recharging} |
| อ่วย | u:ai | H | to turn to, to face, to point to {เขาอ่วยหน้าไปทางข้าง = she's facing towards the side} {เข็มใหญ่อ่วยไปทางเลขห้า = the hour hand points to the number five} | |
| ลง | loŋ | HR | ลง | 1. to descend, to lower, to go down 2. down 3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus} 4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat} |
| มุด | mut | H | มุด | 1. to duck, dive, plunge 2. sun: to set {พะอาทิดกำลังสิมุดดินลงไป = the sun is about to set} |
| มืด | mʉ:t | HF | มืด | dark |
| นั้น | nan | HF | นั้น | that, there |
| จัก | jak | M | จัก | 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.} 2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is} 3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?} 4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit} |
| หก | hok | M | หก | six |
| ทุ้ม | thum | HF | ทุ่ม | hour (counting from 6 p.m.) {สองทุ่ม = 8 p.m.} |
| หนึ่ง | nʉŋ | H | หนึ่ง | 1. one 2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small} |
| เลียบล้อย | li:ap-lɔ:i | HF-HF | เรียบร้อย | neat, tidy, refined, well-behaved, in good order |
| ใน | nai | HR | ใน | in, within |
| พาก | pha:k | HF | ภาค | part {พากอี่สาน = Isaan (as a region)} {พากกาง = Central Thailand} |
| อี่สาน | i:-sa:n | H-M | อีสาน | Isaan {คนอี่สาน = Isaan person} |
| หลังจาก | laŋ-ja:k | M-LF | หลังจาก | after |