Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
อะทิบาย	a-thi-ba:i	M-H-M	อธิบาย	to explain, to describe	5/3

Link to overview page
Link to dictionary

Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 04-05: stone, to lift, to put/set/lay down

4
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีคนหนึ่งเนาะ ใซ้มือเนาะ อาดสิเป็นมือข้างซ้ายเนาะ มือข้างซ้ายข้างเดียว กำลังจับก้อนหิน จับก้อนหินก้อนหนึ่ง แล้วกะญกขึ้น
เขาจับเฮ็ดหญัง เขาญกขึ้นเฮ็ดหญัง กะจักคือกัน เขาอาดสิจับลองเบิ่งว่าก้อนหินอันนี้มันสิหนักบ่ สิญกขึ้นได้บ่ กะสิปะมานนั้นหนะ เขากะใซ้มือข้างซ้ายของเขานั้นหละ จับก้อนหิน แล้วกะญกขึ้น ลองเบิ่งว่ามันสิญกหนักบ่ หลือว่าญกได้บ่ ปะมานนั้นเนาะ

5
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีมือหนึ่งเนาะ เบิ่งไปหนะกะเห็นมือหนึ่ง กะอาดสิเป็นมือคนนี้หละ กำลังจับก้อนหินอยู่ แล้วกะวางลง
แล้วเป็นหญังเขาคือจับก้อนหินวางลง เขากะอาดสิแบบว่าอยากสิลองเบิ่ง แล้วเขากะจับก้อนหินญกขั้น แล้วกะสิ อาดสิญกลง ตอนนี้เฮาเห็นว่าเขากำลังญกก้อนหินลง หลือว่าวางก้อนหินลงเนาะ เขากะอาดสิญกอยู่ แล้วกะวางลงปึ่บลงไปเนาะ
ก้อนหินหนิมันเป็นแบบใด ก้อนหินหนิกะสิเป็น เป็นก้อนหินเนาะ กะสิอะทิบายบ่ถืก แต่ว่ามันเป็นสิ่งที่เกิดมาตามทัมมะซาด หลือว่าสิ่งที่เกิดขึ้นมาเอง ตามทัมมะซาดเนาะ คนบ่สามาดส้างก้อนหินขึ้นได้เนาะ กะอาดสิเกิดมาจากหินพูเขา หลือว่าหินตามทัมมะซาด หินต่างๆ ที่มันเกิดมาเองตามทัมมะซาดหละเนาะ

Basic vocabulary — Page 33 — Series B, pictures 09-10: Where is? What time is it?

9
เขากำลังเฮ็ดหญังกัน มีพุหญิงกับพุซาย เขากำลังคุยกัน หลือว่ากำลังเว้ากัน
ในลูบพาบนั้นพุซายกำลังถามพุหญิงว่า โลงบานอยู่ใสคับ แถวนี้มีโลงบานบ่คับ ฮู้จักโลงบานบ่คับ ว่าโลงบานอยู่ใสคับ
พุหญิงอาดสิตอบว่า ฮู้จักอยู่จ้า โลงบานไปทางพุ้นจ้า โลงบานไปทางพี้จ้า โลงบานอยู่บ่ไกจากนี้ดอกจ้า
โลงบานอยู่ข้างหน้าเด้อจ้า โลงบานญ่างไปทางพุ้นเด้อจ้า
แล้วแต่ว่าเขาสิตอบแบบใด หลือว่าแล้วแต่ว่าพุหญิงสิตอบแบบใด ขั้นฮู้ว่าไปทางซ้าย กะตอบว่าทางซ้าย ขั้นฮู้ว่าไปทางขวา กะตอบไปทางขวาเนาะ
ขั้นฮู้ว่าต้องไปทางพุ้น ทางพี้ ทางนั้น กะอะทิบายให้เพิ่น กะเว้าให้เพิ่นฟังว่า ต้องไปจั่งซั้นจั่งซี้เนาะ

10
มีคนสองคน เขากำลังเฮ็ดหญังกัน มีพุหญิงกับพุซาย เบิ่งซงแล้ว พุซายอาดสิอยากฮู้เวลาว่ามันจักโมงแล้ว
อาดสิถามพุหญิงว่า ตอนนี้จักโมงแล้วคับ ตอนนี้จักโมงแล้วน้อ ฮู้จักเวลาบ่คับว่าตอนนี้จักโมงแล้ว ตอนนี้เวลาเท่าใดแล้วคับ ฮู้จักบ่คับ
อันนี้กะเป็นคำเว้าของคนที่ถาม อาดสิใส่ค้าหลือว่าใส่คับกะได้
แล้วกะคนตอบ อาดสิตอบไปว่า ตอนนี้เวลาเท่านั้นเท่านี้ สิบโมงแล้วจ้า เที่ยงแล้วจ้า ทุ้มหนึ่งแล้วจ้า หกโมงเซ้า เจ็ดโมงเซ้า หลือว่าเท่าใด แล้วแต่เวลาว่าตอนนั้นเท่าใดกะตอบไปตามเวลาเท่านั้น
เที่ยงกะตอบเที่ยง บ่ายกะตอบบ่าย ห้าโมงกะตอบห้าโมงเนาะ ว่าตอนนั้นจักโมงแล้ว เฮากะตอบไปตามที่เขาถามมาเนาะ

Basic vocabulary — page 17 — Series B, pictures 16-20: doctor, patient, medicine

16
นี้คืออี่หยัง นี้คือหมอ อันนี้เป็นหมอ เป็นหมอลักสาคนป่วย หลือเป็นหมอลักสาทุกอย่าง
หมอกะมีหลายหน้าที่ สามาดเฮ็ดได้หลายอย่าง เฮ็ดได้หลายแบบ แล้วแต่หมอแต่ละคน
หมอบางคนกะลักสาตับ หมอบางคนกะลักสาไต แล้วแต่คน แล้วแต่หน้าที่ของหมอแต่ละคนออกไป
หมอบางคนกะเฮ็ดงานอยู่โลงพะยาบาน หมอบางคนกะเฮ็ดงานอยู่คิหนิก แล้วแต่คน แล้วแต่หมอ
หมอมีหน้าที่เฮ็ดหญังแน่ กะแล้วแต่หมอ แล้วแต่คนอีกหละ แล้วแต่หน้าที่ของหมอ หมอบางคนกะลักสาพุป่วย หลือหมอบางคนกะเฮ็ดสันยะกัมกะได้

17
หมอกำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังเว้ากับพุป่วยอยู่ เขากำลังอะทิบายบางสิ่งบางอย่าง หลือเว้าบางสิ่งบางอย่างกับคนป่วยคนนี้
ตอนนี้คนป่วยกำลังนั่งอยู่แม่นบ่ แม่น ตอนนี้คนป่วยกำลังนั่งอยู่ กำลังนั่งอยู่กับหมอ กำลังนั่งเว้ากับหมออยู่ ตอนนี้หมอกำลังยืน หลืออะทิบาย หลือเว้าอี่หยังบางสิ่งบางอย่างให้คนป่วยนี้ฟัง
พุซายคนที่นั่งอยู่นี้บ่สะบายแม่นบ่ หลือบ่ซำบายแม่นบ่ แม่น พุซายคนนี้บ่ซำบาย เขากะเลยมาหาหมอ เพื่อที่สิให้หมอลักสาให้ เพื่อที่สิให้เขาซำบายขึ้น หลือมีอากานดีขึ้น
พุซายคนนี้เขาป่วยหลายบ่ บ่ซำบายคักบ่ กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเจ็บน้อยเจ็บหลาย อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน ฮู้แต่ว่าเขากำลังเว้ากับหมอ หลือมาปึกสาหมออยู่ เขาอาดสิเป็นหลาย หลือบ่ซำบายคักกะได้

18
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ คนป่วยคนนี้เขากำลังเว้ากับหมออยู่ เขากำลังเว้าให้หมอฟังว่าเขาเป็นอี่หยัง ว่าเขาเกิดอี่หยังขึ้นกับล้างกายของเขา
พุซายคนนี้ เขาเว้าอี่หยังกับหมอแน่ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน ฮู้แต่ว่าเขากำลังเว้ากับหมออยู่ อะทิบายโลกที่เขาเป็นให้หมอฟัง
เขาใซ้มือของเขาจับอยู่ท้องเขา เบิ่งแล้วเขาคือสิ[เจ็บ]ท้อง หลือเจ็บท้องคักกะด้อกะเดี้ยนี้หละ
พอหมอได้ญินแล้ว หมอสิเฮ็ดจั่งใด อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน กะแล้วแต่หมอ จักหมอสิลักสาแบบใด อันนี้กะบ่ฮู้กับหมอคือกันเนาะ

19
นี้คืออี่หยัง นี้คือยา เป็นยาลักสาโลก จักยาลักสาโลกอี่หยัง
เห็นแต่เคี้ยงหมายของโลงพะยาบานอยู่ในก่องยาอันนี้ แล้วยาอันนี้กะเป็นเม็ดสีเหลียงๆ เม็ดเป็นวงกม เม็ดบ่ใหญ่หลาย เม็ดน้อยๆ หนึ่ง
ยาอันนี้ใซ้เฮ็ดจั่งใด ยาอันนี้กะเอาไว้กิน บางยากะเอาไว้ทา บางยากะเอาไว้เฮ็ดแบบอื่น แต่ยาอันนี้เป็นเม็ด เอาไว้ถ้ากิน กินเข้าไปในท้อง เอาใส่ปากของเฮา แล้วกะกินน้ำตามลงไป

20
หมอกำลังเฮ็ดหญัง หมอกำลังแนะนำยาให้คนป่วยคนนี้ กำลังสิเอายาให้เขากิน
เป็นหญังหมอคือเอายาให้เขากิน ยาอันนี้อาดสิเป็นยาที่ลักสาโลกที่เขาเป็นกะได้ อาดสิบันเทาลง หลือเฮ็ดให้อากานดีขึ้นกะได้